Việc mua sắm trên các sàn thương mại điện tử ngày càng trở thành thói quen của người tiêu dùng, nhất là sau dịch Covid-19. Bởi những tiện ích mà sàn thương mại điện tử mang lại là rất lớn cho cả nhà phân phối sản phẩm và người tiêu dùng. Tuy nhiên tiềm ẩn không ít rủi ro nguy cơ hàng giả, hàng nhái đe dọa người tiêu dùng là không trách khỏi.
Theo Bộ Công Thương cho biết, doanh thu thương mại điện tử bán lẻ tại Việt Nam năm 2022 tăng trưởng 20% so với năm 2021, đạt 16,4 tỷ USD, chiếm 7,5% doanh thu bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng cả nước. Dự kiến con số này sẽ tiếp tục đạt 39 tỷ USD vào năm 2025. Cho thấy sự phát triển nhanh chóng của thị trường thương mại điện tử, cùng với sự phát triển đó thực trạng hàng giả, hàng nhái trên thị trường ngày càng diễn ra phức tạp và khó kiểm soát hơn.
Chị Đoàn Ngọc Linh, KĐT Đại Thanh, Hà Nội cho hay: “Sau thời gian dịch Covid-19 trở lại đây tôị đến các siêu thị, trung tâm mua sắm để mua hàng ít hơn thay vào đó tôi mua hàng trên các trang thương mại điện tử từ đồ gia dụng, quần đến thực phẩm đồ ăn uống,…phần vì mới sinh em bé không có thời gian đi lại nhiều, phần vì sự tiện lợi của mua online họ mang đến tận nhà đỡ mất công đi lại”
Đúng vậy, bên cạnh những tiện ích của việc mua sắm trên các sàn thương mại điện tử mang lại thì không tránh khỏi những rủi ro khi mua phải hàng kém chất lượng như trường hợp của chị Trần Minh Tâm ở Đaị Mỗ, Nam Từ Liêm, Hà Nội chia sẻ: “ chị có đặt mua cái váy 390k nhưng khi nhận váy không đúng với mô tả về hình ảnh cũng như chất liệu, váy chị nhận về chỉ đáng giá 150k như hàng đổ đống ngoài chợ em ạ” bức xúc với việc nhận hàng không đúng với sản phẩm đặt mua chị Tâm đã liên hệ lại đơn vị bán nhưng không nhận được phản hồi tích cực.
Anh Đào Quang Tuấn một nhân viên văn phòng tại Hà Nội chia sẻ: “mình có đặt mua một cái nồi cơm điện của hãng có tên tuổi và 2 ngày sau mình nhận được cuộc gọi tự xưng là bên chuyển phát đến giao đồ, mình cũng chủ quan nghĩ bên đặt giao nên không kiểm tra lại, khi bóc hàng mình mới tá hỏa không phải sản phẩm mình đặt ở trang thương mại điện tử mà là của 1 đơn vị khác giao, liên hệ lại thì thuê bao không liên lạc được, thất vọng bạn ạ, vì thông tin đặt hàng của mình bị rò rỉ”
Theo các chuyen gia ước tính hiện mỗi sàn giao dịch thương mại điện tử có khoảng 6.000 thương hiệu và hàng nghìn đối tác kinh doanh đa dạng các mặt hàng. Các sàn giao dịch thương mại điện tử ở Việt Nam như Shopee, Lazada, Sendo, Tiki,… chủ yếu cho thuê “gian hàng” online. Điều đó đồng nghĩa với sản phẩm không về kho chứa của bất kỳ sàn giao dịch nào nên rất khó phát hiện được hàng hoá vi phạm. Trong khi, các sàn thương mại điện tử cũng chỉ mới rà soát yêu cầu người bán cung cấp thông tin hợp lệ nên các đối tượng, tổ chức buôn bán hàng giả, hàng nhái có rất nhiều cách để lách chính sách và lẩn tránh sự truy vết của cơ quan chức năng.
Bên cạnh những lợi ích mà các sàn thương mại điện tử đã mang lại, đó là điều chúng ta không thể không phủ nhận. Còn tiềm ẩn không ít rủi ro nguy cơ hàng giả, hàng nhái là không trách khỏi cụ thể như: sản phẩm bị giả mạo, nhà bán hàng giả mạo cũng như quảng cáo đánh lừa,…Vậy người tiêu dùng cần làm gì để hạn chế mua phải hàng giả hàng nhái trên các sàn thương mại điện tử?
Người tiêu dùng nên lựa chọn mua hàng hóa trên các sàn thương mại điện tử có uy tín, đặc biệt là các sàn TMĐT đã được Bộ Công Thương, cơ quan có thẩm quyền cấp chứng nhận, cho phép hoạt động. Khi mua hàng cần tuân thủ các quy định kiểm tra hàng hóa trước khi nhận và lựa chọn mua sản phẩm có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, minh bạch.
Có thể thấy, việc ngăn chặn hàng giả hàng nhái là một “bài toán” đối với cơ quan quản lý cũng như các sàn thương mại điện tử. Thực tế cũng cho thấy, ngay cả một mô hình kinh doanh hiện hữu đang có hay còn gọi là kinh doanh offline thì việc quản lý chất lượng hàng hóa vẫn còn là một dấu chẩm hỏi. Điều đó có nghĩa là việc ngăn chặn hàng kém chất lượng, hàng giả hàng nhái không còn là vấn đề của một vài cá nhân, tổ chức hay công ty mà là trách nhiệm của toàn xã hội và nhà nước.
